عوارض کمکاری و پرکاری تیروئید در بارداری و پس از زایمان
منظور از بیماری تیروئید مجموعه اختلالاتی است که بر غده تیروئید تاثیر میگذارد.
هورمونهای تیروئید نحوه مصرف انرژی را در بدن کنترل میکنند، بنابراین غده تیروئید تقریبا بر عملکرد تمام اندامهای بدن، حتی نحوه ضربان قلب نیز موثر است. بنابراین باید با انجام منظم آزمایشهای تیروئید و مصرف داروهای تجویزی توسط پزشک، نسبت به داشتن یک بارداری سالم و مراقبت از سلامت فرزند خود اطمینان حاصل کنید. تیروئید کم کار و پرکار هر دو می تواند به سلامت شما آسیب بزند.
تاثیر پرکاری تیروئید بر سلامت مادر و نوزاد
در صورت عدم درمان پرکاری تیروئید در دوران بارداری، احتمال خطر بروز این عوارض وجود دارد:
- سقط جنین
- زایمان زودرس
- وزن پایین نوزاد هنگام تولد
- مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی: بالا رفتن خطرناک فشار خون در اواخر بارداری
- طوفان تیروئیدی: تشدید شدن ناگهانی و شدید علائم
- نارسایی احتقانی قلب
پرکاری تیروئید در نوزادان تازه متولد شده نیز باعث ایجاد عوارض زیر میشود:
- ضربان قلب سریع که میتواند منجر به نارسایی قلب شود.
- زودتر از موعد بسته شدن قسمت نرم جمجمه نوزاد (ملاج(
- وزنگیری نامناسب نوزاد
- تحریکپذیری
تیروئید بزرگ شده ممکن است باعث ایجاد فشار به نای نوزاد شود و تنفس را برای او سخت کند. بنابراین مادر باردار مبتلا به پرکاری تیروئید و جنین او باید در دوران بارداری تحت نظر پزشک قرار گیرند.
تشخیص پرکاری تیروئید در بارداری
بررسی علائم توسط پزشک انجام میّشود که یکی از روشهای آن آزمایش خون به منظور اندازهگیری غلظت هورمون تیروئید در خون است. علاوه بر این پزشک وجود پادتنها را در خون بررسی میکند تا تشخیص دهد که آیا علت بیماری گریوز پرکاری تیروئید است یا خیر.
درمان پرکاری تیروئید در بارداری
اگر میزان کمکاری تیروئید در دوران بارداری خفیف باشد، نیازی به درمان نیست. در صورتی که هیپرامزیس گراویداروم علت پرکاری تیروئید باشد، تنها نیاز است که استفراغ و کمبود آب بدن درمان شود. ولی اگر پرکاری تیروئید شدیدتر باشد، پزشک داروهای ضدتیروئید تجویز میکند تا غده تیروئید با مصرف آنها هورمون تیروئید کمتری تولید کند. این درمان اجازه نمیدهد که مقدار بیش از حدی از هورمون تیروئید وارد جریان خون نوزاد شود.
از سوی دیگر در صورتی که پرکاری تیروئید دارید، بهتر است به متخصصین غدد داخلی یا طب مادر و جنین مراجعه کنید تا روند درمان شما را تحت نظر بگیرند، و شما از این بابت که دوز مناسب دارو را دریافت میکنید، اطمینان یابید. پزشکان غالباً داروی ضدتیروئیدی پروپیل تیوراسیل (PTU) را در سه ماهه نخست بارداری برای درمان بانوان باردار تجویز میکنند. متیمازول نوع دیگری از داروهای ضدتیروئید است که مصرف آن آسانتر است و عوارض جانبی کمتری دارد، اما خطر بروز نقصهای مادرزادی جدی در اثر مصرف آن بیشتر از PTU است.
نقصهای مادرزادی ناشی از مصرف هر دو نوع دارو نادر است. پزشکان گاهی اوقات دارو را پس از گذشت سه ماه اول بارداری به متیمازول تغییر میدهند. برخی بانوان در سه ماهه سوم دیگر نیازی به مصرف داروهای ضدتیروئید ندارند. مقدار کمی از داروی ضدتیروئید وارد جریان خون نوزاد میشود و مقدار هورمون تیروئید تولیدی در بدن نوزاد را کاهش میدهد. اگر داروی ضدتیروئید مصرف میکنید، پزشک کمترین دوز ممکن را برایتان تجویز میکند تا نوزادتان دچار کمکاری تیروئید نشود و در عین حال مشکل پرکاری تیروئید را، که میتواند هم برای شما و هم برای نوزادتان خطرناک باشد، درمان کند.
کم کاری تیروئید در بارداری :
در طی سه ماه اول بارداری، جنین كاملا وابسته به هورمونهای تیروئید مادر است كه از جفت عبور میکند و به جنین میرسد. پس از پایان 3 ماه اول بارداری، غده تیروئید جنین فعالیت خود را شروع میکند و هورمون تیروئید تولید می شود. از این زمان تا پایان بارداری جنین برای تولید هورمون تیروئید نیاز به ید دارد كه باید از طریق مادر به او برسد. از آنجا که هورمونهای تیروئید برای رشد و سلامت مغز و دستگاه عصبی جنین ضروری هستند ( مخصوصأ در 3 ماهه اول که تیروئید جنین در حال رشد است و جنین کاملاً به هورمون تیروئید مادر متکی است ) ، انجام آزمایش تیروئید و در صورت لزوم ، درمان به موقع بسیار مهم است . بانوانی که در گذشته سابقه کم کاری تیروئید و یا سابقه خانوادگی اختلالات تیروئید را دارند ، بیشتر از سایر زنان در معرض خطر ابتلا به کم کاری تیروئید در دوران بارداری هستند.
علایم کم کاری تیروئید در بارداری :
علایم کم کاری تیروئید در بارداری مانند خستگی ، یبوست ، افسردگی و کم حوصلگی ، ورم دست و پا ، افزایش وزن ، ریزش مو ، مشکلات پوستی و….ازبسیاری حالات و علایم طبیعی دوران بارداری قابل افتراق نیستند. بنابراین توصیه می کنیم در صورت بروز چنین علایمی تحت نظر یکی از بهترین پزشکان متخصص زنان و زایمان ، تشخیص و درمان به موقع انجام شود.
عوارض کم کاری تیروئید در بارداری :
علاوه بر مشکلاتی مانند ناباروری و سقط مکرر که در اثر کم کاری تیروئید در خانمها ایجاد می شوند ، در دوران بارداری نیز عوارضی ایجاد می شوند.جنینهایی که در سه ماهه اول بارداری ، به میزان کافی هورمون تیروئید را دریافت نمیکنند ، ممکن است با مشکلات پیشرفته عصبی متولد شوند. اگر کم کاری تیروئید در بارداری درمان نشود ، ممکن است منجر به عوارض زیر شود:
زایمان زودرس
پره اکلامپسی ( مسمومیت حاملگی همراه با افزایش شدید فشار خون )
سقط جنین
وزن کم هنگام تولد
کم خونی
مرده زایی
کم کاری تیروئید در نوزادان
عقب ماندگی ذهنی و کاهش ضریب هوشی کودک
نارسایی قلب ( بندرت )
تشخیص کم کاری تیروئید در بارداری :
با مراجعه خانم باردار به متخصص زنان و زایمان در اوایل بارداری و شروع مراقبت های بارداری و مسجل شدن بارداری ( تشکیل جنین و قلب در سونوگرافی) ، ازمایشات سه ماهه اول بارداری که شامل ازمایش تیروئید هم هست در خواست می شود. در صورت تشخیص کم کاری تیروئید ، درمان دارویی با دوز مناسب شروع می شود.
درمان کم کاری تیروئید در بارداری :
به محض تشخیص کم کاری تیروئید ، بایستی درمان هورمونی توسط پزشک متخصص صورت گیرد.لازم به ذکر است که داروی لووتیروکسین که برای درمان کم کاری تیروئید تجویز می شود در بارداری کاملا بی خطر است.
تغذیه مناسب با میزان كافی ید، از طریق مصرف انواع ماهی ، میگو و دیگر آبزیان و همچنین مقدار توصیه شده نمک یددار، ضامن سلامت جنین و مادر باردار است.
دیدگاهتان را بنویسید